odkryć się
  • Postać fantastyczna a fantastyczna postać
    8.10.2016
    8.10.2016
    Mam problem z przydawkami charakteryzującymi oraz klasyfikującymi. Ich różnica w podręcznikowych przykładach jest jasna (brunatny niedźwiedźniedźwiedź brunatny), ale problem pojawia się w nazwach typu królewski dostojnik (a. dostojnik królewski) czy kobiecy podmiot (a. podmiot kobiecy).
    Czy stawianie w takich nazwach przydawek przed rzeczownikiem to błąd? Czy też jest to konieczne wyłącznie wtedy, gdy pozycja przydawki ma wpływ na znaczenie (czeski film a film czeski)?
  • X, czytaj: Y
    3.03.2013
    3.03.2013
    Szanowni Państwo!
    W wypowiedziach dziennikarzy telewizyjnych spotykam się ostatnio z drażniącą mnie (może niesłusznie?) manierą uściślania treści komunikatów za pomocą wyrazu czytaj. Podam przykład: „Ci pracownicy to osoby doświadczone, czytaj: długo pracujące”. Jaka powinna być ocena takich innowacji składniowych? Czy nie nawiązują one do języka artykułów internetowych, w których za słowem czytaj zamieszcza się link do innego tekstu?
    Dziękuję za odpowiedź.
    Dominik
  • Ziemia Lubuska
    17.09.2002
    17.09.2002
    W Nowym słowniku ortograficznym PWN (1997) pod hasłem ziemia wśród przykładów umieszczono: ziemia lubuska (małymi literami). Słownik poprawnej polszczyzny PWN (1997) pod tymże hasłem podaje przykłady: ziemia krakowska itp., ale: Ziemia Lubuska. Na naszym terenie jest to sprawa dość ważna, bo brak zgody co do pisowni prowadzi do tego, że piszemy raz tak, raz tak. Nie jest pewne, czy chodzi tu o nazwę historyczną (historyczny gród Lubusz leży w Niemczech i tamże ewentualna Ziemia Lubuska), czy administracyjną, oznaczającą teren województwa zielonogórskiego, a obecnie lubuskiego (od początku swego istnienia granice tego województwa zmieniały się wielokrotnie). Niektórzy próbują uniknąć tego problemu, używając nazwy „środkowe / Środkowe Nadodrze”, ale i ta nazwa jest nieostra, a przy tym natychmiast znowu jest problem z pisownią.
    Bardzo proszę o pomoc.
    Przepraszam, ostatnio co chwila zwracam się o pomoc i być może strasznie zabieram czas; to dlatego, że dopiero niedawno „odkryłam” istnienie takiej poradni i pozbywam się wszystkich nagromadzonych wątpliwości, których dotychczas nie było sposobu rozwiać.
    Pozdrowienia.
  • Aztatycki
    12.11.2019
    12.11.2019
    Skąd się wzięła cząstka -ty- w słowie azjatycki? Wydawałoby się, że przymiotnik od Azji powinien brzmieć azjański (a może azyjski?), jednak odkryłem, że wyraz ten jest zarezerwowany raczej dla pojęcia azjanizmu (na słowo azjański, chyba nienotowane w słownikach, natrafiłem w jakiejś powieści). Czyżby powodem użycia -ty- w przymiotniku odnoszącym się do Azji była potrzeba odróżnienia go od terminów związanych z azjanizmem, a zatem moglibyśmy mówić o jakimś sztucznym tworze językowym?
  • Kiedy używać inicjałów?
    16.06.2003
    16.06.2003
    Szanowni Państwo,
    czy istnieje jakaś norma odnośnie używania przed nazwiskami inicjałów bądź pełnych imion w tekstach naukowych (tudzież tekstach „bardziej eleganckich”). Czy lepiej jest pisać „A. Kowalska odkryła Amerykę” czy też „Anna Kowalska odkryła…”? Czy używanie samego nazwiska („Kowalska odkryła…”) jest uznawane za nieeleganckie?
  • Konstrukcje ze słowem cecha
    29.09.2017
    29.09.2017
    Dowiedziawszy się, iż można czynić coś nie tylko swoim, ale także cudzym zwyczajem ([…] począł psim zwyczajem lekko skrobać w nie łapą, „Palę Paryż”, B. Jasińskiego), odkryłem, że pewne porównania dozwolono przedstawiać przy pomocy słowa zwyczajem.
    Zastanawiam się, czy w podobny sposób dałoby się użytkować słowem cecha. Przykład: oglądana postać znikła cechą przywidzenia, falowało cechą poruszanej wiatrem flagi. A może wedle cechy?
  • strasznie
    9.02.2005
    9.02.2005
    Witam serdecznie,
    moje pytanie dotyczy przysłówka strasznie, którego powszechnie używa się zamiast słowa bardzo, czyli w sformułowaniach strasznie ładna, strasznie zimno itp. Po pierwsze, skąd wzięło się takie określenie w języku polskim? Po drugie, czy mówienie w ten sposób jest niepoprawne, a może tylko mało eleganckie? Czy jest to już tak skostniała konstrukcja w języku, że nie warto podejmować z nią walki?
  • Kto to jest coach? Co znaczy coachować?

    28.11.2018
    28.11.2018

    Szanowni Państwo,

    co oznacza czasownik coachować? Czy ten czasownik występuje oficjalnie w języku polskim?


    Coraz częściej pojawia się w rozmowach również zawód coach. Czy coach coachuje? Coach rozumiany jest jako osoba, która pomaga swojemu klientowi odkryć właściwą drogę do celu. Natomiast w języku angielskim znaczeniowo jest bliższy polskiemu trener. Jakich czasowników można użyć zamiast czasownika coachować?


    Pozdrawiam,

    Bartek

  • Odkrywacz

    5.10.2018
    5.10.2018

    Szanowni Państwo,

    coraz częściej w internecie napotykam wyraz odkrywacz. Ów wyraz znaleźć można w słowniku języka polskiego z roku 1809 pod redakcją Samuela Bogumiła Lindego.

    Proszę powiedzieć mi, czy to słowo mieści się w normie współczesnej polszczyzny.

    Z góry dziękuję za odpowiedź i łączę wyrazy szacunku

    Mario Jakub Kiliński

  • Orzecznik przymiotnikowy w zdaniu podrzędnym

    18.06.2023
    18.06.2023

    Szanowni Państwo,

    zwracam się z prośbą o rozstrzygnięcie, która z poniższych form jest poprawna:


    1) Kocham was takich, jacy jesteście.

    2) Kocham was takich, jakimi jesteście.

    3) Kocham was takimi, jacy jesteście.

    4) Kocham was takimi, jakimi jesteście.


    Po przeszukaniu archiwum poradni i zapoznaniu się odpowiedziami na podobne pytania (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/orzecznik-przymiotnikowy;2468.html; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Biernik-dopelniacz-a-moze-narzednik;20370.html; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Kocham-cie-taka-jaka-jestes;21373.html) niestety nadal mam wątpliwości. Które z tych form są dopuszczalne? Czy któraś z nich jest lepsza?

    Dziękuję i łączę pozdrowienia.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego